Database

Deze handleiding bevat het Basisprotocol van een cognitief gedragstherapeutische individuele behandeling (standaardvariant) van middelengebruik en gokken. Doel van de behandeling is het doorbreken van het problematisch middelengebruik of problematisch gokken bij volwassenen. De behandeling kan zich zowel richten op het bereiken van abstinentie van gebruik als op gecontroleerd gebruik. De behandeling bestaat uit 13 bijeenkomsten.

Deze handleiding is een samenwerking van Verslavingskunde Nederland en Perspectief Uitgevers.

De korte individuele variant van cgt, Handleiding 1, is een herziene versie van Leefstijltraining 1. Deze behandeling beslaat vijf bijeenkomsten. Daarnaast kan de keuze worden gemaakt tussen het trainen van twee aanvullende vaardigheden. De opbouw van elke zitting is bijna identiek. Er wordt begonnen met het bespreken van de registratieopdracht. Die richt zich op het middelengebruik of op momenten waarop de cliënt gewend was te gebruiken maar niet gebruikt heeft. Vervolgens worden de huiswerkopdrachten besproken aan de hand van het thema dat centraal stond in de vorige zitting. Daarna wordt een nieuw thema besproken, dat gekoppeld wordt aan de huiswerkopdracht voor de volgende bijeenkomst, naast de terugkerende registratieopdracht.

Deze handleiding is een samenwerking van Verslavingskunde Nederland en Perspectief Uitgevers.

Deze factsheet beschrijft wat cognitieve gedragstherapie (CGT) inhoudt en welke vormen (individueel en in de groep) er voor middelengebruik en gokken zijn.

Cognitieve gedragstherapie helpt mensen met problematisch middelengebruik en gokken door het identificeren van de functie die middelengebruik of het gokken heeft. Op grond daarvan richt CGT zich op het aanleren van vaardigheden waarmee die functie kan worden veranderd en het gebruik kan worden verminderd of gestopt.

De CGT is gebaseerd op het Handboek cognitieve gedragstherapie bij middelengebruik en gokken en dit boek bevat vier onderdelen:

1. De onderbouwing van de cognitieve gedragstherapeutische behandeling bij verslaving
2. CGT interventies
3. Protocollen
4. Capita Selecta / dit zijn artikelen waarin ingegaan wordt op de combinatie van CGT met de behandeling van comorbide psychische stoornissen, farmacotherapie en training van cognitieve processen.

Deze factsheet geeft in het kort weer wat er in het rapport ‘Gedragsverslavingen: de stand van zaken in wetenschap en praktijk anno 2014’ staat.

Het rapport beschrijft een inventarisatie van de stand van zaken rondom gedragsverslavingen en eetverslaving in de wetenschappelijke literatuur en in de Nederlandse praktijk.

Het rapport geeft een overzicht van de zes meest bekende gedragsverslavingen en eetverslaving:

1. gokken (incl. online gokken, poker, belegging)
2. internetverslaving algemeen
3. video gameverslaving
4. social mediaverslaving
5. seksverslaving inclusief online pornografie
6. eetverslaving.

Daarnaast is er geïnventariseerd of er nog andere gedragsverslavingen voorkomen. Ook zijn de meest recente theoretische inzichten en bestaande preventie- en behandelprogramma’s in kaart gebracht, met als doel het verkrijgen van overzicht en het scheppen van een helder kader als leidraad voor de Nederlandse verslavingszorg.

Steeds meer gedragingen worden verslavend genoemd. Vaak begint dit bij leken of in de media en het is moeilijk te bepalen waar de grens tussen morele paniek en een ontwrichtende geestelijke aandoening ligt. De gemene deler voor deze nieuwe gedragsverslavingen is in ieder geval: het gedrag komt regelmatig voor, is moeilijk onder controle te houden en hangt samen met sterk negatieve uitkomsten.

Het rapport bevat een uitgebreide inventarisatie van de stand van zaken rondom gedragsverslavingen en eetverslaving in de wetenschappelijke literatuur en in de Nederlandse praktijk.

Het rapport geeft een overzicht van de zes meest bekende gedragsverslavingen en eetverslaving:

1. gokken (incl. online gokken, poker, belegging)
2. internetverslaving algemeen
3. video gameverslaving
4. social mediaverslaving
5. seksverslaving inclusief online pornografie
6. eetverslaving.

Daarnaast is er geïnventariseerd of er nog andere gedragsverslavingen voorkomen. Ook zijn de meest recente theoretische inzichten en bestaande preventie- en behandelprogramma’s in kaart gebracht, met als doel het verkrijgen van overzicht en het scheppen van een helder kader als leidraad voor de Nederlandse verslavingszorg.

Deze richtlijn (opgebouwd uit 22 hoofdvragen en antwoorden) is een leidraad voor de screening, diagnostiek en behandeling van jongeren met ADHD en problematisch middelengebruik of verslaving. De richtlijn vat de wetenschappelijke literatuur samen en doet, op basis van onderzoeksbevindingen en praktijkervaring, gerichte aanbevelingen.

Deze richtlijn is een samenwerking van Verslavingskunde Nederland en Perspectief Uitgevers.

Dit projectrapport beschrijft de op de praktijk gebaseerde aanbevelingen voor de detoxificatie van patiënten met een stoornis in het gebruik van GHB op basis van de GHB Monitor. De monitor is gestart vanwege de toenemende problematiek van patiënten die GHB gebruiken en er van afhankelijk zijn geworden. De GHB Monitor is tot stand gekomen tussen NISPA en de toenmalige Stichting Resultaten Scoren, het landelijke kenniscentrum voor verslaving, waarin alle grote instellingen voor verslavingszorg participeerden, nu Verslavingskunde Nederland.

GHB is een verslavende stof. Dagelijks gebruik kan leiden tot tolerantie en onthoudingsverschijnselen en zorgt ervoor dat iemand binnen enkele weken verslaafd kan zijn. Soms blijft het bij milde

onthoudingsverschijnselen als tremor, rusteloosheid en slapeloosheid. Er wordt pas gesproken van een echt onthoudingssyndroom als ook hevige angst, motorische onrust, autonome instabiliteit, hallucinaties en delirium optreden. Patiënten gebruiken dan vaak iedere 2 tot 4 uur een dosis. Complicaties kunnen ernstig zijn (tot levensbedreigend) en vragen om intensieve ondersteunende zorg in een medische setting.

In de periode 1996 tot 2010 zijn er ongeveer 700 unieke personen met primaire GHB problematiek aangemeld bij de verslavingszorg. Bijna een derde van hen werd opgenomen (32%). Bijna de helft van de GHB-afhankelijke patiënten heeft secundaire middelenproblematiek. Alcohol, cocaïne, amfetamine en cannabis komen ongeveer in gelijke mate voor als gelijktijdig gebruikt middel.

Het rapport bevat:

1. Een detoxificatieprotocol GHB voor de intramurale setting
2. Een detoxificatieprotocol GHB voor de ambulante setting
3. Een behandelingsprotocol GHB-onthouding in het ziekenhuis

Dit rapport beschrijft hoe de verslavingszorg haar programma’s kan aanpassen voor de groeiende groep ouderen, die kampt met een verslaving.

De groep ouderen doet relatief gezien een steeds groter beroep op gespecialiseerde verslavingszorg en zorgde de afgelopen jaren voor de meeste aanmeldingen in deze sector.

De problemen van ouderen onderscheiden zich van andere groepen cliënten in de verslavingszorg omdat hun kwetsbaarheid in mentaal, fysiek en cognitief opzicht verschillend is. De verslavingsproblemen van ouderen (waarbij het vooral om alcohol- en benzodiazepineafhankelijkheid gaat) vragen om een eigen aanpak, zowel in preventief opzicht als vanuit het oogpunt van behandeling en zorg.

Ook beschrijft het de aandacht die nodig is voor de groep van oudere verslaafden die al langer in de verslavingszorg bekend is.

Het rapport bevat een overzichtelijke lijst met aanbevelingen en actiepunten.

In deze quick scan van Ronald van der Gool en Jaap van der Stel wordt helderheid verschaft over de diverse visies of perspectieven op herstel. In de uitleg heeft Van der Stel (2012) een indeling van vier vormen (klinisch, functioneel, maatschappelijk en persoonlijk) van herstel voorgesteld. Tezamen kan daarmee het gehele spectrum van herstelwerkzaamheden in de verslavingszorg en GGZ worden beschreven. En tezamen zijn ze voorwaarden voor verhoging van de kwaliteit van leven van diegene, die herstellende is van een verslaving.